Menu

Blogs

De mensen van Wing bloggen over hun ervaringen en reflecties.

Van kennis overbrengen naar samen kennis ontwikkelen

Op 1 juli 2015 trad het Programma Aanpak Stikstof (PAS) in werking, een nieuw beleidsprogramma van de Nederlandse overheid dat de uitstoot van stikstof reguleert. Eén van de vele bijgedragen die Wing leverde aan de totstandkoming van het PAS, was het ontwerp en de uitvoering van een bijbehorend trainingsprogramma, de PAS-Campus. Waar het accent aanvankelijk lag op het overdragen van kennis door docenten, ontstond na verloop van tijd bij de cursisten de behoefte om onderling praktijkervaringen te delen en gezamenlijk nieuwe kennis te ontwikkelen.

Bij de introductie van het PAS was er bij zowel overheden als private partijen grote behoefte aan kennis over de achtergrond en werking van het nieuwe beleidsprogramma. Zo heeft het PAS grote implicaties voor het proces van vergunning verlenen in het kader van de Natuurbeschermingswet: van belang voor zowel vergunningverleners als ondernemers en andere initiatiefnemers. Ook moest een grote groep mensen leren werken met het nieuwe online-rekeninstrument AERIUS. Om in deze kennisbehoefte te voorzien hielp Wing het PAS-bureau om de PAS-Campus te ontwikkelen. Het resulteerde in een achttal verschillende trainingen, elk afgestemd op een specifieke doelgroep.

Nadat in een groot deel van die trainingsbehoefte is voldaan, zien wij voorjaar 2016 een interessante verschuiving optreden. De uitvoeringspraktijk van het PAS werpt namelijk nieuwe vraagstukken op, waardoor onder de verschillende doelgroepen van het oorspronkelijke trainingsprogramma de behoefte ontstaat om met elkaar informatie en ervaringen uit te wisselen en zo samen nieuwe kennis te ontwikkelen.

Het consumeren van kennis maakt dus plaats voor het delen en samen ontwikkelen van kennis. Dit vraagt een andere, meer dynamische aanpak dan de relatief statische trainingen. Daarom hebben Wing en het PAS-bureau ervoor gekozen te bouwen aan kennisnetwerken. We creëren offline en online ontmoetingsplekken, waar mensen samen op zoek kunnen naar antwoorden op de kwesties die zich momenteel in de praktijk voordoen. Een belangrijk aspect van deze communities is dat de deelnemers zelf de richting kunnen bepalen of zelf onderwerpen kunnen adresseren.

Het is mooi om met Wing vanaf de zijkant te kunnen helpen om mensen niet alleen te trainen in kennis en vaardigheden, maar ze ook verder te brengen in de weerbarstige praktijk. En het werkt! Dat zie je onder andere bij de groep van vergunningverleners in het kader van de Natuurbeschermingswet, meestal medewerkers van provincies. Zij ontmoeten elkaar sinds kort online op een discussieplatform en komen eens in de drie weken ook offline bij elkaar. De online-discussies werken voedend voor de offline-bijeenkomsten en vice versa. Een groep van toezichthouders en handhavers maakt gebruik van hetzelfde discussieplatform. Een bewuste keuze, omdat beide groepen professionals elkaar in de praktijk niet vaak tegenkomen, terwijl goede afstemming wel erg belangrijk is.

De ervaring leert dat dergelijke succesvolle discussieplatforms sterk leunen op een beperkt aantal actieve deelnemers met veel ervaring en kennis van het vraagstuk en met een groot netwerk. Zij functioneren als aanjagers van de community. Hoe meer een community begint te lopen, des te meer andere deelnemers worden gestimuleerd ook actief te worden. Het effect is dat van een sneeuwbal, waarbij  mensen elkaar steeds beter weten te vinden voor antwoorden op kennisvragen uit de praktijk. Zo ontstaan lerende communities die samen kennis opbouwen en daarmee ook weer anderen helpen. En de les die ik heb geleerd: investeer bij het bouwen van een nieuwe community in de eerste plaats in aanjagers!